ประแจ ภาษาอังกฤษ แปลว่า Wrench เป็นเครื่องมือที่ใช้ ขันหรือ คลายน็อต สกรู เช่นเดียวกับลูกบล็อค แต่การทำงานของประแจมีความแตกต่างจากลูกบล็อค ตัวอย่างเช่น การขันน็อตที่มีพื้นที่จำกัดในการขันน็อต ลูกบล็อคจึงไม่เหมาะในการทำงานประเภทนี้ ทำให้มีการคิดค้นประแจที่สามารถใช้งานในพื้นที่ที่จำกัด ใช้แรงบิตได้มากขึ้น แต่ไม่ทำให้ตัวน็อตเกิดความเสียหาย ประแจมีพื้นที่ในการรับน็อตได้มากและพอดีกับน็อต จึงไม่จำเป็นในการสอดประแจ ประแจถือว่ามีความหลากหลายของการใช้งาน เพราะมีการพัฒนาและผสมผสานให้เพิ่มความสะดวกในการใช้งาน และมีขนาดมากมาย เรื่องพื้นฐานของประแจจึงมีความสำคัญในการเลือกใช้ 

นอกจากประแจจะมีหลายรูปแบบแล้วประแจก็ยังมีหลายขนาดอีกด้วยทั้งนี้ขนาดขึ้นอยู่กับหน่วยการวัดภายในประเทศนั้นๆ ยกตัวอย่างเช่นเราจะขันหัวน๊อตในขนาดมิลลิเมตรเขาก็ต้องใช้ประแจที่สัมพันธ์กันในลักษณะมิลลิเมตรเช่นเดียวกันแต่ถ้าเราไปเจอรถหรือเครื่องจักรกลที่ประเทศนานๆใช้หน่วยวัดเป็นอัตราส่วนนิ้วเราก็ต้องเลือกประแจในขนาดที่เป็นอัตราส่วนนิ้วด้วยเช่นกัน ดังนั้นจะเห็นได้ว่าตัวประแจก็มีความยืดหยุ่นในลักษณะเชิงพื้นที่เช่นเดียวกันสำหรับการเลือกประแจเราจึงให้สังเกตข้อนี้เป็นหลักด้วย

รูปแบบประแจ

มีให้เลือกหลายรูปแบบและการใช้งานก็ต่างกันออกไป ประแจแบ่งตามรูปแบบและการใช้งาน

ดูสินค้า ประแจ

ประแจเลื่อน (Monkey Wrench)

ประแจทำวัสดุสแตนเลสหรือเหล็ก ที่สามารถปรับได้ ลักษณะปากประแจคบ้ายตัวยู U หรือทรงหกเหลี่ยม มีตัวเลื่อนปรับขนาดปากประแจเข้า-ออก ให้ขนาดเหมาะสมกับน็อตหรือสกรู นิยมใช้ขันหรือจับหัวสกรูหลายขนาด ดังนั้นประแจเลื่อนจึงมีความยืดหยุ่นในการใช้งานค่อนข้างสูงแต่ทั้งนี้ทั้งนั้นประแจเลื่อนก็จะมีลิมิตหรือข้อจำกัดในเรื่องขนาดของตัวมันเองดังนั้นแม้แต่ประแจเลื่อนก็ยังมีหลายขนาดเช่นเดียวกัน

ประแจเลื่อน (Monkey Wrench)

ประแจปอนด์ หรือประแจทอร์ค (Torue Wrench)

เป็นเครื่องมือใช้วัดแรงบิต ของสกรู แสดงหน่วยได้ทั้ง นิวตันเมตร ปอนด์ ฟุต นิ้ว เป็นต้น ประแจปอนด์จริงๆแล้วมันคือการจับแล้ววัดแรงในการขันซึ่งการวัดแรงในการขันส่วนมากแล้วใช้หน่วยเป็นนิวตันเมตรประแจปอนด์ถือเป็นประแจชนิดหนึ่งที่สำคัญในการขันน็อตให้แม่นยำในเรื่องของความแน่น ทั้งนี้ประแจปอนด์ส่วนมากนิยมใช้ในงาน automotive การวัดเครื่องมือทางการแพทย์หรือแม้กระทั่งการประกอบชิ้นส่วนในโรงงานอุตสาหกรรม

ประแจปอนด์ หรือประแจทอร์ค (Torue Wrench)

ประแจแหวน (Offset Ring Wrench)

เป็นประแจที่ต้องใช้แรงบิตจากมือ ลักษณะปลายทั้งสองข้าง เป็นแหวนวงกลลม ด้านในมีเคี้ยวล็อคน็อตหรือสกรูได้มั่นคง ประแจแหวนจะนิยมนำมาใช้เพื่อขันน็อตโดยมีแหวนหรือรูขันขนาดที่ต่างกันทั้ง 2 ด้านโดยมากแล้วประแจแหวนจะมีลักษณะที่ตายตัวไม่สามารถเปลี่ยนหัวหรือเปลี่ยนเบอร์ได้นอกจากเปลี่ยนทั้งตัวประแจไปเลย

ประแจหกเหลี่ยม ประแจแอล (Hex Wrench)

เป็นประแจเป็นแท่ง ลักษณะเป็นหกเหลี่ยม คล้านตัวแอล L ผลิตจากวัสดุที่เป็นเหล็ก ใช้สำหรับขันน็อตที่ตรงกลางมีหลุม หกเหลี่ยม ที่มีลักษณะพิเศษ มีจำหน่ายทั่งแบบชุดและแบบแยก  ประแจหกเหลี่ยมนิยมใช้ในงานจักรยานหรือเครื่องจักรขนาดเล็ก ที่ตัวประแจแบบจับภายนอกใหญ่เกินไปทั้งนี้การคิดค้นประแจหกเหลี่ยมมันคือการกลับด้านของตัวหัวน็อตทั้งหกเหลี่ยมหรือรูปทรงต่างๆเข้าไปไว้

ประแจหกเหลี่ยม ประแจแอล (Hex Wrench)

ประแจแหวนข้าง (Combination Wrench)

ลักษณะปลายด้านหนึ่ง เป็นประแจปากตาย และอีกด้านเป็นลักษณะปากแหวน โดยขนาดประแแจทั้งสอง มีขนาดที่เท่ากัน สามารถใช้งานได้หลากหลาย ขัน คลายน็อต ประแจแหวนข้างปากตายนั้นเป็นประแจที่นิยมอย่างสูงในหมู่ของช่างทั่วไปและแมคคานิค ทั้งนี้ประแจแหวนข้างรุ่นใหม่ๆหรือรุ่นสูงๆสามารถพับได้หรือแม้แต่ด้านที่เป็นแหวนให้ตัวได้แบบฟรีจึงทำให้เราไม่ต้องยกประแจขึ้นมาเวลาขันประแจแหวนข้างปากตายจึงเป็นหนึ่งในอาวุธยอดนิยมของเครื่องมือช่างที่แทบจะทุกคนต้องมีติดไว้

ประแจแหวนข้าง (Combination Wrench)

ประแจบล็อกหรือประแจ ก๊อกแก๊ก (Soket Wrench)

เป็นประแจที่ใช้ร่วมกับลูกบล็อคขนาดต่างๆ ทำจากวัสดุเหล็กที่มีคุณภาพ มีทั้งขายแบบเป็นชุด หรือแยกขาย มักพบเห็นได้ตามช่างยนต์ เป็รประแจที่ใช้ จับ ยึด ขัน หรือคลาย มีหลายขนาดเลือกใช้งาน โดยจุดที่เด่นที่สุดนั่นก็คือการเปลี่ยน socket ได้ให้ทำงานได้หลายขนาดทั้งที่ใช้ด้ามขันเพียงด้านเดียวเท่านั้นโดยประแจ blog อาจจะมีมากมายหลายแบบต่างขนาดกันโดยส่วนมากจะนิยมใช้ขนาดซ็อกเก็ตที่ 1/2 แต่ก็อาจจะเห็นขนาดอื่นๆในบางครั้งด้วย ประแจชนิดนี้มีชื่อว่าก๊อกแก๊กซึ่งมันมาจากเสียงเวลาถอยหลังสลับทิศทางเสียงมันจะดังก๊อกแก๊กก๊อกแก๊กนั่นเอง

ประแจ ก็อกแก็ก

ประแจคอม้า (Straight Pipe Wrench)

เป็นประแจที่ใช้ในงานท่อ ขากรรไกรปรับขนาดได้โดยการเลื่อน ปากประแจคอม้า มีฟันที่ค่อนข้างแหลม ปากประแจปรับได้ค่อนข้างกว้างตามขนาดของประแจคอม้า ความยืดหยุ่นในการใช้งานและความเร็วเป็นจุดเด่นของประแจชนิดนี้ประแจคอม้าว่ากันว่ามันคือประแจสำหรับช่างประปาหรือช่างที่ทำงานกับพ่อเพราะมันสามารถเปลี่ยนและสลับขยายขนาดได้อย่างรวดเร็วอีกทั้งการออกแบบของประแจชนิดนี้ยังออกแบบให้น้ำหนักของตัวประแจมีน้ำหนักเบาประแจคอม้าจะมีประสิทธิภาพมากเพื่อจับกับวัสดุทรงกลม ครั้งนี้คุณควรเลือกประแจคอม้าให้ถูกกับขนาดของท่อที่จะใช้ด้วยเพราะประแจคอม้าก็ไม่ได้มีขนาดเดียวเช่นกัน

ประแจคอม้า

ประแจ ตัวที (Basin Wrench)

เป็นประแจที่มีลักษณะคล้ายตัว T วัสดุทำจากเหล็กที่มีคุณภาพ ปลายด้ามเป็นบล็อคที่ใช้ขันและด้ามสูง ช่วยในการขันหรือคลายน็อต มักพบเห็นซ่อมเครื่องยนต์ เพราะในบางครั้งการหมุนประแจในน็อตที่ยาวๆอาจจะเป็นเรื่องที่น่าลำบากดังนั้นประแจตัวทีจึงสร้างมาเพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านั้นการหมุนด้วยด้ามจับ 2ทิศทางเหมือนใบพัดคอปเตอร์ทำให้สามารถหมุนตัวหัวน๊อตได้อย่างรวดเร็วเพราะประแจตัวทีได้ออกแบบมาเพื่อทำงานลักษณะนี้โดยเฉพาะ

ประแจ ตัวที (Basin Wrench)

ประแจ ปากตาย (Open End Wrench)

เป็นประแจที่มีลักษณะปลายทั้งสองด้าน คล้ายตัวยู (U) จับน็อตหรือคลายได้ง่าย ขนาดปากทั้งสองไม่เท่ากัน เหมาะกับการใช้งานในพื้นที่แคบขันน็อตได้มั่นคง มักพบเห็นการใช้งานประแจ ปากตายได้ทั่วไป ประแจปากตายเป็นประแจที่ยอดนิยมอีกชนิดหนึ่งคำว่าปากตายน่าจะมาจากคำว่าตายตัวซึ่งหมายความว่าปลาชนิดนี้ไม่สามารถเปลี่ยนขนาดได้เหมือนพวกลูกบล็อกหรือประแจก๊อกแก๊กแต่ประแจขณะนี้ใน 1 ตัวจะมี 2 ขนาดและสามารถเสียบเข้าไปในด้านข้างของหัวน็อตได้ดังนั้นประแจปากตายจึงเป็นประแจที่พื้นฐานที่สุดเราจะสังเกตเห็นว่าประแจปากตายได้ถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ของช่างหรืองานซ่อมแซมบำรุงต่างๆไปโดยปริยาย

ประแจ ปากตาย (Open End Wrench)

แบบแยก หรือ แบบชุด แบบไหนคุ้ม ?

แน่นอนว่าการหาซื้อ ประแจ มีจำหน่ายมากมาย ทั้งหน้าร้านและในอินเตอร์เน็ต และการขายมีทั้งเป็นแบบชุดและแบบแยก แต่การซื้อแบบชุดและแบบแยก แบบไหนคุ้มค่า และคุ้มการใช้งาน

แบบแยก หรือ แบบชุด แบบไหนคุ้ม ?

ประแจแบบชุด

เป็นประแจที่มีขนาดของประแจหลายขนาด ตั้งแต่ 6 – 32 มม. แล้วแต่ยี่ห้อประแจนั้นๆ และประแจแบบชุดมักจะมีประแจแบบเรียงกัน เช่น 6, 7, 8 เป็นต้น ประแจแบบชุดเป็นประแจที่สามารถซื้อพร้อมกันได้ในครั้งเดียวและมีขนาดที่ต้องการใช้งานที่มาก

ประแจแบบแยก

ก็สามารถหาซื้อได้ง่าย และราคาที่ไม่แพง เป็นการซื้อที่ผ่านการคิดคำนวณถึงความต้องการการใช้งาน โดยการซื้อแบบแยกนั้นเป็นการซื้อเฉพาะขนาดที่ผู้ซื้อต้องการและมีขนาดให้เลือกหลายขนาด การซื้อแแบบนี้มักเป็นกลุ่มคนที่มีความต้องการเฉพาะ หรือช่างมืออาชีพ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นการซื้อแบบชุดหรือซื้อแบบแยก ก็มีความสะดวกกันคนละแบบ เพราะต้องดูการใช้งานของผู้ซื้อเป็นหลักและต้นทุนเป็นต้น

ประแจ เบอร์ 10 ประแจที่นิยมที่สุด

เนื่องจากเป็นเบอร์ที่ใช้งานขัน หรือคลายน๊อตเบอร์ 10 ที่มักจะพบเห็นน็อตเบอร์ 10 อยู่ตามเครื่องมือหรืออุปกรณ์ต่างๆ และยังเป็นน็อตที่นิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมผลิตสินค้าต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพวกรถยนต์ รถจักรยานยนต์ หรือเป็นเครื่องมือต่างๆ ที่มักเห็นน็อตเบอร์ 10 บ่อยมาก ประแจ เบอร์ 10 จึงเป็นหนึ่งในเบอร์ที่ต้องมี หากต้องการจะขันหรือคลายในงานซ่อม งานประกอบพวกอุปกรณ์ในบ้านหรือใกล้ตัว

ยี่ห้อประแจยอดนิยม

ยี่ห้อที่จำหน่ายประแจในประเทศไทย มีหลายยี่ห้อ ทุกยี่ห้อต่างมีความแตกต่างของประแจ ไม่ว่าเป็นวัสดุที่นำมาทำ เทคนิคการชุบ หรือสีที่ใช้กับประแจ แต่ยี่ห้อประแจที่ได้รับความนิยมนั้นมีไม่มาก คุณภาพ การใช้งาน ความน่าเชื่อถือของยี่ห้อนั้นๆ  ดังนั้น ยี่ห้อประแจยอดนิยม มียี่ห้อไหนบ้าง ไปดูกัน

ประแจ Kingtony

เชื่อว่าหลายท่านรู้จัก และเคยผ่านตา กับยี่ห้อ Kingtony ที่เป็นเป็นที่นิยมระดับต้นๆ เรื่องของประแจ เพราะเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทาง kingtony คิดค้นแและพัฒนามาอย่างยาวนาน  ยี่ห้อที่ได้รับมาตรฐาน ISO ถึง 3 ตัว ผลิตภัณฑ์ที่จำหน่ายในประเทศไทย นำเข้าจาก ไต้หวัน และ kingtony มีสาขาอีกมากมายในต่างประเทศ ราคา kingtony ถือว่าไม่แพงกับคุณภาพสินค้าที่ได้ ผลิตภัณฑ์มีความแข็งแรง ทนทาน

ประแจ Sata

เป็นยี่ห้อจากอเมริกา ที่มีฐานการผลิตอยู่ที่จีน เป็นยี่ห้อที่ผลิตเครื่องมือช่าง โด่งดังเรื่องของ ประแจ sata เป็นยี่ห้อที่มีความน่าเชื่อถือ เป็นระยะเวลามากกว่า 20 ปี ผลิตผลิตภัณฑ์มากมายภายใต้แบรนด์ Sata หนึ่งในนั้นเป็นประแจ sata ที่ถือได้ว่ามีความแแข็งแรง ทนทาน ผลิตจากเหล็กที่มีคุณภาพ เทคนิคการชุบของ Sata ที่ได้พัฒนามายาวนาน

ประแจ SATA

บทสรูป ประแจ

เนื่องจาก ประแจ นั้นนิยามอาจจะกว้างมากและมีรูปแบบหลากหลายชนิด แตกต่างกันออกไป แต่ขอให้เข้าใจว่า จริงๆแล้วเป้าหมายของการสร้างประแจก็คือ การ “จับ” ซึ่งการจับ วัสดุบางอย่างเช่นเหล็กที่เป็นหัวน้อตเราอาจจะจับได้ไม่สะดวก ดังนั้น ประแจ จึงได้ถูกสร้างขึ้นมานั่นเองโดยเหตุผลที่ ประแจนั้นมีมากมายหลายชนิดนั่นก็เพราะว่า เราไม่ได้จับ วัสดุชนิดเดียวกันทั้งหมด ใช่ไหมครับ?